Minder nieuwe antibiotica door leegloop aan onderzoekers

In 25 jaar halveerde het aantal onderzoekers naar antimicrobiële resistentie. Dat ondermijnt de zoektocht naar nieuwe behandelingen in een ‘gebroken markt’, waarschuwt een rapport van farmabedrijven.

Tal van instanties wereldwijd waarschuwen al langer voor de gevolgen van antimicrobiële resistentie (AMR), waarbij bacteriën resistent of ongevoelig worden tegen behandelingen.

Volgens het European Center for Disease Prevention and Control sterven er alleen al op het oude continent elk jaar meer dan 35.000 mensen aan. Wereldwijd zijn jaarlijks 5 miljoen overlijdens gelinkt aan AMR, aldus de Wereldgezondheidsorganisatie.

Maar het veld kraakt door gebrekkige investeringen van farmabedrijven en overheden. Voor bedrijven zijn antibiotica economisch gezien onaantrekkelijk, omdat ze voor een korte periode voorgeschreven worden en pas nadat andere behandelingen faalden.

Omdat onoordeelkundig en buitensporig voorschrijven van antibiotica AMR in de hand werkt, dringen overheden er ook op aan het gebruik te beperken, waardoor de verkoopvolumes beperkt zijn.

Een vers rapport leert dat er nog een schaduw hangt boven het onderzoek naar nieuwe behandelingen tegen antimicrobiële resistentie. In dik twintig jaar halveerde wereldwijd het aantal onderzoekers door het gebrek aan middelen, aldus de AMR Industry Alliance, die meer dan zeventig farmabedrijven en tien brancheverenigingen overkoepelt.

Terwijl er in 1995 wereldwijd nog zo’n 3.600 onderzoekers waren, bleken dat er in 2020 maar 1.800 meer te zijn. Het rapport catalogiseert AMR als een verwaarloosd veld. Ook het aantal gepubliceerde papers halveerde tussen 1985 en 2020. Volgens het rapport verschenen bijvoorbeeld in 2022 35 keer meer onderzoekspapers rond kanker en werden daarvoor ook 20 keer meer patenten toegekend dan voor antibiotica.

De AMR Industry Alliance heeft het over een ‘gebroken markt’ en stelt dat farma- en biotechbedrijven worstelen met een gebrek aan marktprikkels, terwijl privé-investeerders en overheden hun fondsen stoppen in andere domeinen. Ze laakt ook de lage prijzen die overheden voor zulke behandelingen maar bereid zijn te betalen.

De onderzoeksmalaise in AMR leidde ertoe dat almaar minder antibiotica werden ontwikkeld. Sinds een piek begin jaren 90 is het aantal goedkeuringen door de Amerikaanse farmawaakhond Food and Drug Administration teruggevallen.

Het rapport meldt onder meer dat farmabedrijven als AstraZeneca, Novartis en Johnson & Johnson de voorbije jaren hun werk rond AMR terugschroefden of eruit zijn gestapt.

Stimuli

Er worden ook oplossingen opgeworpen, zoals financiële stimuli voor de ontwikkeling van nieuwe behandelingen. De Europese Commissie schoof in dat kader in de lente van vorig jaar al een piste naar voren om producenten toch over de streep te trekken meer antibiotica te ontwikkelen.

Ze stelde een vouchersysteem voor. Een farmabedrijf dat een prioritair antibioticum introduceert, zou in zo’n systeem als beloning een voucher ontvangen: één extra jaar bescherming tegen de concurrentie. Dat kan het plakken op een ander medicijn of doorverkopen aan een andere geneesmiddelenproducent.

Die piste, die nog geen realiteit is, maakt deel uit van een lijvig pakket aan Commissievoorstellen voor een nieuwe farmawetgeving, dat nog een lange weg voor zich heeft omdat het Europees Parlement en de Europese Raad er zich eerst nog over moeten beraden.

< nieuwsoverzicht