Labs van GGD, OLVG Lab, Amsterdam UMC en Sanquin Diagnostiek slaan handen ineen

Het Parool.

De laboratoria van de GGD, OLVG Lab, Amsterdam UMC en Sanquin Diagnostiek gaan verder samenwerken onder de naam Glia Diagnostiek. Betere en snellere medische diagnostiek moet de gezondheid van Amsterdammers bevorderen. Het delen van medische data moet juridisch wel nog worden uitgezocht

De laboratoria van de GGD, OLVG Lab, Amsterdam UMC en Sanquin Diagnostiek gaan verder samenwerken onder de naam Glia Diagnostiek.

Stel, een 55-jarige vrouw gaat naar de huisarts met klachten als vermoeidheid, flauwvallen en kortademigheid. Ook heeft ze regelmatig ernstige buikpijn en is ze acht kilo afgevallen. De conclusie kan zijn: bloedarmoede als gevolg van een ontstoken darm.

Voor die diagnose waren onderzoeken nodig van het bloed, de ontlasting en het darmweefsel. “Bij sommige ziekten volstaat een relatief simpel bloedonderzoek voor een juiste diagnose, maar vaak zijn verschillende soorten tests en onderzoek nodig,” zegt Mariken van der Lubben, hoofd van het streeklaboratorium van de GGD. “Niet elk lab voert alle vormen van diagnostiek uit. Door betere samenwerking tussen de labs kunnen we de artsen sneller en beter bedienen.”

Kant-en-klare diagnose

Anja Leyte, directeur-bestuurder van OLVG Lab: “Het doel is dat er sneller een kant-en-klare diagnose is die leidt tot een concreet behandelplan. Voor artsen is er straks één loket voor alle diagnostische vragen en antwoorden.”

De vier labs werken nu al samen, maar in de raamwerkovereenkomst is vastgelegd dat dat in de toekomst vaker en intensiever moet gebeuren. De integratie van de diagnostische keten geschiedt vanuit de vier afzonderlijke organisaties, maar mogelijk ontstaat in de toekomst een nieuwe organisatie.

Pandemie

Niet alleen de individuele Amsterdamse patiënt, maar ook de publieke gezondheid moet worden gediend. Dat bleek al tijdens de pandemie, toen een samenwerking tussen de GGD en Amsterdam UMC leidde tot de snelste detectie van de opmars van de omikronvariant in Nederland. De data uit Amsterdam waren maatgevend voor de rest van Nederland.

Ook op het gebied van antibioticaresistentie moet de samenwerking voordeel opleveren. “Als wij weten dat er in een Amsterdams verpleeghuis een bacterie is die je niet kunt bestrijden met antibiotica, en de kans bestaat dat die bacterie ook al is gezien in Amsterdamse ziekenhuizen, willen we daar via een druk op de knop heel snel achter kunnen komen,” aldus Van der Lubben.

Alleen: zo simpel is dat niet. Juridisch gezien is het lastig om individuele patiëntgegevens te bundelen, ook al dienen ze het algemeen belang. Leyte (OLVG): “Daarom kijken juristen mee wat mogelijk is. Landelijk wordt er ook gewerkt aan richtlijnen over het delen van medische gegevens. Door veel medische data te koppelen en met bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie te analyseren, kunnen we de diagnostiek verbeteren.”

Glia Diagnostiek, zoals het samenwerkingsverband heet, is een verwijzing naar gliacellen, die een verbindende rol spelen in de hersenen. Glia is het Griekse woord voor ‘lijm’.

Marktconcentratie

Verdere samenwerking is volgens Leyte en Van der Lubben onontkoombaar. Dat komt onder meer door de hogere eisen die zorgverzekeraars stellen en een toenemende krapte op de arbeidsmarkt.

In Glia Diagnostiek werken private partijen (Sanquin, OLVG) en publieke takken (GGD, Amsterdam UMC) samen. “Het probleem is dat ziekmakende micro-organismen zich niet aan de indeling tussen publiek en privaat houden,” zegt Van der Lubben. “Daarom is de samenwerking nodig, maar ook best ingewikkeld. Dat weerhoudt ons echter niet.”

De beweging naar concentratie op de diagnostiekmarkt is in Amsterdam ook elders zichtbaar. Zo wacht het Amsterdamse Atalmedial op goedkeuring van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) voor de overname door Unilabs, een grote commerciële partij die valt onder een Deens bedrijf. Op sommige vlakken beconcurreren Unilabs en Glia elkaar.

In de toekomst levert Glia waarschijnlijk eigen bedrijfsvormen op. Die zullen worden voorgelegd aan de ACM, die toeziet op goed functionerende markten.

< nieuwsoverzicht